ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Οικονομική Κατάσταση

1. Χρηματοδότηση του ελλείμματος από την Κεντρική Τράπεζα.

Το τυνησιακό Κοινοβούλιο ψήφισε μια αμφιλεγόμενη τροπολογία που επιτρέπει στην Κεντρική Τράπεζα να χρηματοδοτεί τον δημόσιο προϋπολογισμό με άτοκο δανεισμό. Πιο συγκεκριμένα στις 6 Φεβρουαρίου τ.ε, με πλειοψηφία 92 ψήφων επί 133 η Συνέλευση των Λαϊκών Αντιπροσώπων ενέκρινε την τροποποίηση ενός άρθρου που απαγόρευε στην Κεντρική Τράπεζα να χρηματοδοτεί το δημόσιο ταμείο.

Το νέο μέτρο επιτρέπει τη χορήγηση δανείου ύψους 7 δισεκατομμυρίων δηναρίων (2,08 δισεκατομμυρίων ευρώ) μέσω αγοράς κρατικών ομολόγων, το οποίο θα αποπληρωθεί σε 10 χρόνια μετά από μια τριετή περίοδο χάριτος, για να συμβάλει στην κάλυψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού ύψους 28,7 δισεκατομμυρίων δηναρίων (8,51 δισεκατομμύρια ευρώ) που είχε προγραμματιστεί για το 2024.

Εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης χαρακτήρισαν την τροπολογία "εύκολη λύση" και είπαν ότι είναι αναξιόπιστη, ενώ άλλοι είπαν ότι είναι πολύ αναγκαία με το χρέος της Τυνησίας να κυμαίνεται περίπου στο 80% του ΑΕΠ.

Οι ειδικοί λένε ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει πληθωρισμό και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στα θεσμικά όργανα. Σε μια έκτακτη συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών, η επιτροπή οικονομικών του Κοινοβουλίου εξέτασε το αίτημα της κυβέρνησης του Προέδρου Kais Saied να δανειστεί τα κεφάλαια μετά την αναθεώρηση των νόμων που προορίζονται να εγγυηθούν την αυτονομία της τράπεζας. Η Κεντρική Τράπεζα έτσι προστίθεται σε έναν αυξανόμενο κατάλογο θεσμών που ο κ. Saied προσπάθησε να αποδυναμώσει από τότε που ανέβηκε στην εξουσία, έπειτα από τη σύντομη αναστολή της λειτουργίας του Κοινοβουλίου και την αναθεώρηση του Συντάγματος της Τυνησίας.

Η επιλογή να χρησιμοποιηθεί απευθείας χρηματοδότηση από την Κεντρική Τράπεζα για την τακτοποίηση πιεστικών εξωτερικών χρεών έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με τον πληθωρισμό και τη συνολική υγεία της οικονομίας της Τυνησίας. Ο απερχόμενος διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας προειδοποίησε ότι το δάνειο θα οδηγήσει σε "μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων", με δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις στο τυνησιακό δηνάριο. Ωστόσο, ο El Abassi διαβεβαίωσε ότι η προσέγγιση αυτή αποτελεί προσωρινό μέτρο για την αποφυγή ενδεχόμενης χρεοκοπίας.

2. Αλλαγή Διοικητή Κεντρικής Τράπεζας.

Ο Πρόεδρος Kais Saied διόρισε την Πέμπτη 15/2 τον νέο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Τυνησίας. Πρόκειται για τον Fethi Zouhair Nouri, 69 ετών, ο οποίος διαδέχθηκε τον Marouane Abassi, 64 ετών, του οποίου η εξαετής θητεία έληξε το Σάββατο 17/2, σύμφωνα με ανακοίνωση της Προεδρίας. Ο νέος Διοικητής Nouri ήταν πιο πρόσφατα καθηγητής πανεπιστημίου, με εξειδίκευση σε θέματα που σχετίζονται με την ενέργεια. Από το 2016, ο Nouri συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας. Έχει επίσης ιστορικό θητείας σε ανώτερους συμβουλευτικούς ρόλους, μεταξύ άλλων στο Συμβούλιο Οικονομικής Ανάλυσης και στο Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικών Αγορών.

Ο διορισμός του έρχεται μετά από μήνες διαφωνιών μεταξύ της τράπεζας και των αρχών σχετικά με την πολιτική των επιτοκίων και το αίτημα της τράπεζας για άμεση χρηματοδότηση του Δημοσίου.

Ο διάδοχος του Abassi αναλαμβάνει καθήκοντα με τον πληθωρισμό να τρέχει στο 8% και την ανάπτυξη να ανέρχεται μόλις στο 0,4% το 2023, έναντι 2,4% το 2022, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε την Πέμπτη το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INS). Η ανεργία ήταν 16,4% στο τέλος του 2023, σε σύγκριση με 15,2 τοις εκατό στο τέλος του 2022, ανέφερε το INS. Τα ποσοστά ανεργίας ήταν ακόμη υψηλότερα μεταξύ των Τυνήσιων ηλικίας 15 έως 24 ετών με 40,9% στο τέλος του 2023, σε σύγκριση με 38,8% στο τέλος του 2022.

3. Η Κεντρική Τράπεζα της Τυνησίας εντάσσεται στο Παναφρικανικό Σύστημα Πληρωμών και Διακανονισμού.

Η Κεντρική Τράπεζα της Τυνησίας στις 12/2 τ.ε προσχώρησε στο Παναφρικανικό Σύστημα Πληρωμών και Διακανονισμού για να ενισχύσει τις υπηρεσίες διασυνοριακών πληρωμών, να μειώσει την εξάρτηση από τα συναλλαγματικά αποθέματα και να ενισχύσει τη χρήση του τυνησιακού δηναρίου για διασυνοριακές συναλλαγές.

Η Banque Centrale de Tunisie (BCT) έγινε επίσημα η δέκατη τρίτη κεντρική τράπεζα-μέλος του Παναφρικανικού Συστήματος Πληρωμών και Διακανονισμού (PAPSS).

Ο Marouane El Abassi, πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Τυνησίας, εξέφρασε τον ενθουσιασμό του για τη συνεργασία, δηλώνοντας: "Η συμμετοχή μας στο PAPSS είναι μια στρατηγική κίνηση που υπογραμμίζει την αφοσίωση της Τυνησίας στην περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη".

Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της ένταξης στην PAPSS είναι η μείωση της εξάρτησης της Τυνησίας από τα συναλλαγματικά αποθέματα. Επιτρέποντας τις ενδο-αφρικανικές εμπορικές πληρωμές σε τοπικά νομίσματα, η Κεντρική Τράπεζα της Τυνησίας στοχεύει να ενισχύσει τη χρήση του τυνησιακού δηναρίου για διασυνοριακές συναλλαγές και να διατηρήσει τα συναλλαγματικά αποθέματα.

"Η συμμετοχή στο PAPSS θα μας επιτρέψει να διακανονίζουμε τα χρέη μας στο εξωτερικό απευθείας μέσω της κεντρικής μας τράπεζας, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας σε αυτούς τους δύσκολους οικονομικούς καιρούς", δήλωσε ο El Abassi.

Η απόφαση να ενταχθεί στην PAPSS ευθυγραμμίζεται με τις προσπάθειες της Τυνησίας να ενταχθεί στην αφρικανική ηπειρωτική ζώνη ελεύθερων συναλλαγών (AfCFTA). Η κίνηση αυτή ενθαρρύνει τις τράπεζες εντός της χώρας να συμμετάσχουν στο σύστημα, απλοποιώντας τις διασυνοριακές πληρωμές και διευκολύνοντας τις εμπορικές και επενδυτικές ροές εντός της Αφρικής.

4. Αναιμική ανάπτυξη της τυνησιακής οικονομίας για το 2023.

Την περασμένη εβδομάδα, το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INS) δημοσίευσε οικονομικά στοιχεία και αναλύσεις που δείχνουν ότι η αύξηση του ΑΕΠ για το 2023 ήταν μόλις 0,4%. Αυτή η απόδοση υπολείπεται κατά πολύ του 0,9% που εκτιμήθηκε από τον Προϋπολογισμό του 2023, και η οποία αναθεωρήθηκε προς τα κάτω από το αρχικό 1,8%. Η έκθεση του INS ανέφερε ότι, εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,6%.

Η αύξηση του ΑΕΠ όχι μόνο υπολείπεται των εκτιμήσεων της κυβέρνησης της Τυνησίας, αλλά και εκείνων της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία υπολόγισε ότι η αύξηση του ΑΕΠ το 2023 θα ήταν περίπου 1,2% μετά την αναθεώρηση της εκτίμησης προς τα κάτω σημαντικά με βάση τους μεσοπρόθεσμους δείκτες. Η ανάπτυξη του 2023 ήταν πολύ χαμηλότερη και από τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης, οι οποίες προέβλεπαν ανάπτυξη έως και 2,5% το 2023. Ο Προϋπολογισμός της Τυνησίας του 2024 προβλέπει ανάπτυξη 2,1%, η οποία αντιστοιχεί σε εκτίμηση της Αφρικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης.

Εκτίμηση του υπογράφοντος είναι ότι οι προβλέψεις για την ανάπτυξη του ΑΕΠ 2,1% κινδυνεύουν να είναι υπερβολικά φιλόδοξες και παρόμοιες με αυτές που υποβλήθηκαν για τον προϋπολογισμό του 2023. Ο προϋπολογισμός της Τυνησίας για το 2024 έχει ήδη σημαντικές ελλείψεις που προϋποθέτουν τον εντοπισμό πρόσθετων μορφών χρηματοδότησης και η οικονομική επιβράδυνση θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση.

Παρά την τροποποίηση του νόμου από το Κοινοβούλιο, πολυάριθμοι αναλυτές και σχολιαστές έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με το σχέδιο της κυβέρνησης να δανείζεται κεφάλαια στο εσωτερικό της, προειδοποιώντας ότι μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω οικονομική αστάθεια βραχυπρόθεσμα και να θέσει σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας.

Ενώ η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων παρόμοιων με αυτές που συνιστά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) θα αποτελούσαν αναμφίβολα μια δύσκολη διαδικασία, οι πιθανές επιπτώσεις της απόκτησης κρατικών ομολόγων από την Κεντρική Τράπεζα εγκυμονούν επίσης κινδύνους, ιδίως για τους απλούς πολίτες της Τυνησίας (πληθωρισμός/συναλλαγματική ισοτιμία).